Θετική διεκδίκηση και αυτοπεποίθηση
Η θετική διεκδίκηση και η αυτοπεποίθηση είναι έννοιες αλληλένδετες. Το ένα ενισχύει την ανάπτυξη του άλλου. Αναπτύσσονται παράλληλα καθώς και οι δύο έχουν στο επίκεντρό τους τη φροντίδα και την ανάπτυξη του εαυτού μας.
Πολλοί από εμάς αναρωτιόμαστε γιατί δεν παίρνουμε πάντα αυτό που πιστεύουμε ότι αξίζουμε, είτε από τη δουλειά μας είτε από τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Αυτό που πρέπει να αναρωτηθούμε για να βρούμε την απάντηση είναι
α) ζητάμε αυτό που θέλουμε; β) αν ναι, με ποιον τρόπο;
Υπάρχουν 3 τρόποι να διεκδικήσουμε αυτό που θέλουμε και ένας από αυτούς τις περισσότερες φορές θα μας οδηγήσει να το κατακτήσουμε.
Παθητική διεκδίκηση: σε αυτή τη μορφή διεκδικητικότητας ζητάμε αυτό που θέλουμε με ηττοπαθή τρόπο σαν να έχουμε ήδη προδιαγράψει το αρνητικό αποτέλεσμα. Δείχνουμε ιδιαίτερο σεβασμό για τα δικαιώματα και τις ανάγκες των άλλων χωρίς να υπερασπιζόμαστε ικανοποιητικά τα δικά μας δικαιώματα. Σε αυτή την περίπτωση πρώτα έχουμε αρνηθεί στον εαυτό μας αυτό που του αξίζει και μετά ακολουθούν οι άλλοι. Ένα μη διεκδικητικό άτομο συχνά σκέφτεται πώς να απαντήσει αφού έχει ήδη παρέλθει η ευκαιρία να απαντήσει.
Επιθετική διεκδίκηση: σε αυτή την περίπτωση συμπεριφερόμαστε σαν να έχουμε μόνο δικαιώματα και ανάγκες που οι άλλοι «πρέπει» να καλύψουν. Δεν αναγνωρίζουμε ή αδιαφορούμε για τα δικαιώματα των άλλων και παραβιάζουμε τα όριά τους για να πάρουμε αυτό που θέλουμε. Μια τέτοια συμπεριφορά μπορεί να οδηγεί σε προσωρινές «νίκες», ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με πιο αδύναμα και ανασφαλή άτομα, αλλά τελικά αποδεικνύεται ότι χάσαμε περισσότερα από όσα κερδίσαμε. Ένα άτομο που συνήθως αντιδρά επιθετικά και γίνεται πιο υπερβολικό στις αντιδράσεις του μπορεί να αφήσει μια βαθιά αρνητική εντύπωση, για την οποία συνήθως μετανιώνει αργότερα.
Θετικός ισχυρισμός: με αυτόν τον τρόπο αναγνωρίζουμε και σεβόμαστε τα δικαιώματα των άλλων και ταυτόχρονα υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματά μας θέτοντας τα δικά μας όρια. Εκφράζουμε τις απόψεις και τις απόψεις μας με ειλικρινή, ευθύ και κατάλληλο τρόπο, χωρίς να υποτιμούμε ούτε τους άλλους ούτε τους εαυτούς μας. Εκφράζουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας -είτε θετικά είτε αρνητικά- και δίνουμε τη δική μας εκτίμηση για την κατάσταση. Επιπλέον, είμαστε δεκτικοί τόσο σε θετικά όσο και σε αρνητικά σχόλια από άλλους.
Γιατί να υιοθετήσετε διεκδικητική συμπεριφορά;
Η διεκδικητική συμπεριφορά είναι απαραίτητο στοιχείο των διαπροσωπικών σχέσεων καθώς προάγει την ισότητα στις ανθρώπινες σχέσεις, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να υπερασπιστούμε τα συμφέροντά μας, να υπερασπιστούμε τον εαυτό μας, να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας και να ασκήσουμε τα προσωπικά μας δικαιώματα χωρίς να αρνούμαστε τα δικαιώματα των άλλων. Το να διεκδικώ κάτι δεν σημαίνει ότι παραβιάζω τα δικαιώματα ή την προσωπικότητα του άλλου, ούτε ότι αγνοώ τις ανάγκες του άλλου.
Η υιοθέτηση θετικής διεκδικητικής συμπεριφοράς προάγει την αυτοπεποίθηση, η οποία με τη σειρά της δίνει τη δυνατότητα στο άτομο να εργαστεί για να διεκδικήσει αυτό που θέλει. Πρέπει να νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας και τις ικανότητές μας για να διεκδικήσουμε κάτι, αλλά ταυτόχρονα το να διεκδικούμε πράγματα τονώνει την αυτοπεποίθησή μας.