Γιατί οι φόβοι γίνονται πραγματικότητα; (Αυτοεκπληρούμενη προφητεία)

Γιατί όταν φοβόμαστε κάτι έντονα, καταλήγει να συμβαίνει;

Είμαστε & άτυχοι ή παίζουμε κι εμείς ρόλο σε αυτό;

Δεδομένου ότι δεν πιστεύουμε πολύ στον παράγοντα τύχη, συνήθως συμβαίνει το τελευταίο. Συχνά, ένα  κακό σενάριο, μια δυσάρεστη εικόνα ή ένα αρνητικό χαρακτηριστικό έρχεται στο μυαλό τόσο έντονα που καταλήγουμε να το μετατρέπουμε σε πραγματικότητα μέσω των πράξεών μας. Ουσιαστικά είμαστε παγιδευμένοι σε έναν φαύλο κύκλο όπου η αρνητική σκέψη ότι υστερούμε ή ότι θα αποτύχουμε μας κάνει να συμπεριφερόμαστε με τον αντίστοιχο τρόπο και τελικά παίρνουμε το αποτέλεσμα που φοβόμασταν, επιβεβαιώνοντας έτσι ότι είχαμε δίκιο που φοβόμασταν για αυτό που θα μπορούσε να συμβεί ανέκαθεν.

Αν, για παράδειγμα, φοβάμαι ότι στο πρώτο ραντεβού δεν θα φανώ αρκετά ενδιαφέρον, μπορεί αυτόματα να μιλήσω πολύ λιγότερο, να είμαι πιο συγκεντρωμένος, λιγότερο εκφραστικός και να αποφύγω να ξεκινήσω συζητήσεις. Είναι πολύ πιθανό λοιπόν ο άλλος να με θεωρήσει βαρετή (χωρίς να είμαι απαραίτητα) και έτσι να επιβεβαιώσω τον φόβο μου και να ‘’κουβαλάω’’ την ταμπέλα του βαρετού.

Γιατί όμως πέφτουμε σε αυτή την παγίδα;

Από την παιδική ηλικία μέχρι τα βάσανα...

Όλοι έχουμε αναμνήσεις από την παιδική μας ηλικία στις οποίες η μαμά, ο μπαμπάς, η γιαγιά και άλλα κοντινά μας άτομα μάς έδιναν επανειλημμένα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, για παράδειγμα: ανεύθυνοι, δραστήριοι, σοβαροί κ.λπ. Αυτά τα επίθετα πιθανότατα μας ακολουθούν και στην ενήλικη ζωή. για παράδειγμα:  «Από παιδί ήταν ντροπαλός».

Αυτοί είναι χαρακτηρισμοί που μας αποδίδουν τα πιο κοντινά και αγαπημένα μας πρόσωπα, τα πρόσωπα που εμπιστευτήκαμε περισσότερο από τον καθένα. Ως παιδιά δεν είχαμε την κριτική ικανότητα να τα αποτινάξουμε και έτσι ξεκινήσαμε τη διαδικασία να τα κάνουμε δικά μας και να ενεργήσουμε σύμφωνα με αυτά. Είναι πολύ πιθανό το παιδί που χαρακτηρίστηκε φοβικό, να μετατράπηκε σε ενήλικα με φοβίες.

Μειωμένη αυτοπεποίθηση

Τα άτομα με χαμηλή αυτοπεποίθηση τείνουν να έχουν ανασφάλειες σε πολλούς τομείς της ζωής τους. Είναι προκατειλημμένοι από την αρχή ότι δεν θα τα πάνε αρκετά καλά, είτε αφορά τη δουλειά τους είτε τις σχέσεις τους είτε κάποιον άλλο τομέα της ζωής τους. Έτσι, είναι πολύ πιο ευάλωτοι στην επιβεβαίωση ενός αρνητικού χαρακτηρισμού, είτε αυτός προέρχεται από άλλους είτε από τον εαυτό τους. Είναι ακόμη πιο πιθανό να αποδίδουν λάθη στον εαυτό τους και να ενεργούν με βάση αυτά.

Αρνητική σκέψη

Οι άνθρωποι στους οποίους κυριαρχεί η αρνητικότητα, πολύ συχνά στρέφουν αυτήν την αρνητικότητα στον εαυτό τους. Οι αρνητικές σκέψεις ότι δεν θα πετύχουν, δεν θα αρέσουν, θα είναι άτυχοι κ.λπ. είναι πολύ πιο δυνατές από τις πιο θετικές και αισιόδοξες. Έτσι, ακόμα και όταν τους συμβεί κάτι καλό, δεν θα μπορούν να το δουν, αντίθετα θα βρουν μια αρνητική προέκτασή του.

Πώς βγαίνουμε από την παγίδα της αυτοεκπληρούμενης προφητείας;

Αποδοχή του εαυτού μας

Δεν είμαστε τέλειοι! Είμαστε άνθρωποι, και η τελειότητα εξ ορισμού δεν υπάρχει. Αυτό σημαίνει ότι όλοι έχουμε κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που μπορεί να μην είναι αποδεκτά από όλους. Δεν πειράζει, αρκεί να είμαστε αυτοί που τους αποδεχόμαστε. Μπορεί να μην είμαι η «καρδιά της ομάδας», αλλά αν είμαι εντάξει με αυτό, θα είμαι μέλος της ομάδας και αυτό είναι εξίσου καλά.

Αυτογνωσία

Κανείς δεν γνωρίζει τον εαυτό μας καλύτερα από εμάς. Βαθιά μέσα μας ξέρουμε ποιοι είμαστε, τι μας ευχαριστεί, τι μας κάνει χαρούμενους και τι μας ενοχλεί. Οι χαρακτηρισμοί του παρελθόντος μπορούν να μείνουν εκεί που ανήκουν, στο παρελθόν!

Θετικότητα

Ας εστιάσουμε την προσοχή μας στα θετικά μας στοιχεία, στο χαμόγελό μας και στην καλή μας διάθεση. Ας περιμένουμε ένα θετικό αποτέλεσμα όταν εργαζόμαστε για κάτι και αν δεν έρθει, τουλάχιστον θα έχουμε απολαύσει τη διαδικασία. Ας ενδυναμώσουμε τον εαυτό μας αντί να αυτοσαμποτάρουμε!